Қайрат Данабекұлы, жас кәсіпкер: Франшиза – тұрақты табыс көзі болмаса да, керек кезде қосымша қаржылай көмек

Қазіргі таңда көптеген азаматтар франчайзингтің арқасында өз шаруаларын дөңгелетіп келеді. Франшизамен айналысып жүргендердің бірі – Қайрат Данабекұлы.

Қайрат 18 жастағы 2-курс студенті. Сабағынан тыс қосымша инстаграм, фейсбук, таргетингті жетік меңгеріп, интернет арқылы өз қызметін ұсынып жүр. Бизнес аккаунттар немесе жеке тұлғалардың инстаграм парақшаларын бірдей стильде рәсімдеу, оқырман санын көбейту, таргеттік жарнаманы фейсбукте орнату арқылы жұмыс жасауда. Сондай-ақ, Қайрат франшиза сатумен айналысады.

«Бұл – тұрақты табыс көзі болмаса да, керек кезде қосымша қаржылай көмек», – дейді Қайрат. Ол өзінің шағын бизнесін ғаламтор желісінде дамытып келеді. Франчайзинг еліміздегі нарыққа өте тиімді. Бизнеске аса үлкен жауапкершілікпен қарау керек.

Қайрат Данабекұлының айтуынша, «Франшиза» дегеніміз бизнеске арналған дайын идея тізімі. Яғни, тізімге бизнес идеяның 1000 түрі, бейнематериалдар, оқыту сабағы, шеберлік сабақтар, т.б. кіреді. Өз тұтынушыларын таргет жарнамасын беру арқылы табады.

Франшиза жиынтығы немесе белгіленген бизнестің франшизасы қазіргі таңда үлкен сұранысқа ие. Франчайзингтің басты ерекшелігі және артықшылығы – бизнестің жылдам, әрі тиімді басталуы. Франшиза кәсіпорынның дизайнын жасауға, бизнестің дұрыс жұмыс жасап жатқандығына көз жеткізуге көмектеседі.

Еліміз үшін кәсіпкерлікті дамыту маңызды мәселелердің бірі. Бизнесті енді ғана бастап келе жатқан кәсіпкерлер қаржы жағынан қысым көреді, ал франшиза осы мәселені шешудің оңтайлы жағын көрсетеді.

Қайраттың осындай интернет арқылы жасаған бизнесі көркейіп, оған көлемді табыс әкелуде. Қайрат оқуы мен ғаламтор бизнесін қатар дамытып, ерінбей еңбек етуде. «Тамшыдан дария құралады» дегендей, Қайрат Данабекұлы шағын бизнесін дамытуда, мол табыс әкелетін ірі бизнесті жалғастыратын стратегиялық жоспар құруда.

Франшиза әлеміндегі бизнес

«Франшиза», «франчайзинг» ұғымдары қазіргі кезде кең тарап, көп салаларда қолданылады және еліміздің экономикасын дамытуға да пайдасын тигізеді. Алдымен, бұл ұғымдарды өзара ажыратып, түсініктеме беріп көрейік.

«Франшиза» француз тілінен аударғанада «жеңілдік», ал, «франчайзинг» ағылшын сөзі «лицензия», «айырықша құқықтық» деген мағынаны білдіреді. Франшиза – франчайзинг келісімінің объектісі. Сондай-ақ, бренд және бизнес-үлгілерді қолдану құқығының жеңілдетілген кешенінен тұрады. Мысалы, бизнестің үлгісі, тауар белгісі, өндіріс немесе қызмет көрсетудің технологиясы.

«Осы күнгі франчайзингтің бастамасы тігін машиналарын өндіруші әйгілі «Singer Sewing machine company» компаниясының негізін қалаушы Исаак Зингерден басталды. Оның фирмасы 1851 жылдан бастап осы компанияның тігін машиналарын ресми сатушыларымен келісім-шартқа отырады. Жасалған келісім-шартқа сәйкес осы компанияның ресми сатушылары «Зингер» тігін машиналарын Америка Құрама Штаттарында сатуға және оларды жөндеуге қатысты арнайы құқығы берілді». (Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет)

Франшизаға қызығушылық танытатындардың арасында «оның мақсаты қандай», «франчайзер өзінің бизнесінің құқығын неліктен сатады» деген сұрақтар туындайды. Бұлардың ең басты жауабы – пайда, табыс табу. Сондықтан, франшизамен айналысу қосымша ақша табу мақсатында жасалатын бизнестің қыр-сыры болып табылады.

Франчайзинг жүйесіне қатысу тәуелсіз бизнесмен болады және ол бизнес мектебінде оқымай-ақ, өз ісін бастау мүмкіндіктеріне ие бола алады.

«Қазақстандық франчайзинг «Coca-Cola» зауытының пайда болуымен басталады, қосалқы түрік сублицензиясы лицензиардың аттас сауда маркасы бойынша ашылды. Зауыт 1994 жылы салынды. Елдегі өндірістің ашылуы, сапалы шетелдік компанияның қатысып отырғанын білдірді. Осылайша, атақты сусындар өндірушінің өнімі жай қарабайыр импорт түрінде ғана қол жетімді болған жоқ. Компанияны құру барысына жергілікті компания қызметкерлердің қатысуымен ұлттық өнім жасалынды». (Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет)

Айгуль САИМОВА, Азаматтық журналистика мектебінің шәкірті

«Азаматтық журналистер» жобасы MediaCAMP Орта-Азиялық бағдарламасы аясында АҚШ Халықаралық даму жөніндегі агенттік қолдауымен жүзеге асырылады